Een scheur(tje) van een schouderpees kan erg vervelend zijn. Toch zijn er heel vaak mogelijkheden met therapie, om er zonder operatie volledig of gedeeltelijk van te herstellen. Hieronder is alles te lezen wat u nodig heeft om zo min mogelijk last van een gescheurde schouderpees te ervaren.
Laten we beginnen bij het begin: de anatomie van de schouder. Dit helpt enorm om peesgerelateerde schouderpijn beter te begrijpen.
Een pees is niets anders dan het gedeelte waar een spier zich vasthecht aan het bot. Je kunt het zien als het uiteinde van de spier. Vergelijk het eens met een kipfilet, waar je vaak zo’n taai wittig gedeelte tegenkomt: dat is de pees. Een pees kan veel trekkrachten verdragen, de reden van het taaiere weefsel. De kleur van peesweefsel is witter dan het meestal rode spierweefsel, omdat de doorbloeding er minder is. Daar waar minder bloed komt, kan ons lichaam slechter weefsel herstellen.
De kleine spieren rondom de schouder heten samen de rotator cuff, hieronder op de afbeelding te zien. De rotator cuff bestaat uit de supraspinatus, infraspinatus, subscapularis en teres minor. Dit zijn zeker niet de enige spieren die een functie hebben op de schouder, maar wel bekende spieren waar problemen in ontstaan.
Afbeelding uit: Bengtzen R, Daya M. Shoulder. In: Rosen’s Emergency Medicine. 9th ed. Elsevier; 2018:2688.
Zoals bij elk weefsel kan een scheur ontstaan door een acuut probleem als een val of plotselinge trekkracht. Ook microtraumata door bijvoorbeeld frequentere hogere belasting kunnen verantwoordelijk zijn voor beschadigde schouderpezen. Als laatste speelt de leeftijd een grote rol. Hoe ouder we worden, hoe minder krachtig ons weefsel wordt. Een scheur is dan sneller gemaakt. Uit onderzoeken weten we dat 13% van de mensen ouder dan 50 jaar tot meer dan 50% van de mensen ouder dan 80 jaar een scheur heeft in de rotator cuff. Echter, 67% van deze scheuren is slechts klein en asymptomatisch (Yamaguchi et al. 2006, Yamamoto et al. 2010).
Enigszins. Het lichaam kan weefsel dichten door littenweefsel aan te maken. Dit gebeurt echter niet altijd, soms blijft de scheur aanwezig. Maar… dat hoeft niet te betekenen dat de klachten ook blijven. Er is namelijk geen verband gevonden tussen het ervaren van pijn en wat zien op beeldvorming (Cadogan et al. 2016). In de praktijk zien we dat veel mensen met een gescheurde schouderpees goed herstellen, waarover hieronder meer uitleg wordt gegeven.
In veel gevallen wel. Bij gedeeltelijke (partiële) scheuren van de rotator cuff zonder trauma blijken oefeningen even goed te werken als een operatie (Kukkonen et al. 2014 en 2015). Ook bij scheuren over de volledige dikte (full thickness) van de rotator cuff zonder trauma blijken oefeningen de wens tot opereren met 75% te verminderen (Kuhn et al. 2013). We weten wel dat we dit effect alleen bereiken als we het de tijd geven en mensen vaak genoeg zien, meestal minimaal 3 tot 6 maanden (Kukkonen et al. 2014, Littlewood et al. 2015, Ketola et al. 2017, Lewis 2018, Pieters 2020).
Een scheur in de rotator cuff vormt steeds minder vaak een indicatie tot opereren. Dit komt door de goede resultaten die oefeningen kunnen geven. Wordt toch besloten om een scheur in de rotator cuff te hechten (cuffrepair), dan is dit voornamelijk bij schouderpezen die gescheurd zijn als gevolg van een trauma (bijvoorbeeld een val) en wanneer iemand jonger is dan 60 jaar. Is een pees zonder duidelijke reden gescheurd en/of is iemand ouder dan 60, dan is de kans dat een cuffrepair slaagt kleiner. Wel is er bij blijvende ernstige klachten de mogelijkheid tot het plaatsen van een omgekeerde schouderprothese.
De belasting afstemmen op de belastbaarheid. Doe overdag wat de schouder aan kan. Oefen daarnaast veel om de schouder sterker te maken en gun de schouder daarna ook weer even hersteltijd. Oefen daarnaast met vertrouwen en geduld. Meestal zien we pas na 6 weken oefenen de eerste positieve effecten ontstaan.
Uiteraard kunnen de locatie en grootte van de scheur van invloed zijn. Verder weten we dat:
Heb jij vragen over een gescheurde schouderpees? Kijk dan eens op deze website bij online hulp, afspraak of neem contact op.